บทความที่ 16

ชุดที่ 1

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช

 

           คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้

1. มีทั้งหมด 10 ข้อ แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ 

2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น 

คำชี้แจง : ข้อ 1 จงตอบคำถามต่อไปนี้ และเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ  

1. การออกแบบการสอน หมายความว่า การออกแบบการเรียนการสอน ควรมีการวางแผนเพื่อพิจารณาว่าผู้เรียนเป็นใคร มีคุณลักษณะพื้นฐานอย่างไร กำหนดจุดมุ่งหมายในการสอนครั้งนั้นอย่างไร จะใช้วิธีการเรียนการสอนและกิจกรรมการเรียนรู้ และวิธีการประเมินผลการเรียนอะไรบ้าง จึงจะสามารถทำให้การสอนนั้นบรรลุเป้าหมาย คือ ภายหลังเรียนแล้วรู้ เข้าใจ จดจำ นำไปใช้ ทำได้ สร้างสรรค์ สิ่งใหม่ได้เป็นต้น ดังนั้นสิ่งที่ควรพิจารณาในการออกแบบการเรียนการสอน ได้แก่ ผู้เรียน วิธีการสอนและกิจกรรมการเรียนรู้ จุดมุ่งหมาย และการประเมิน

คำชี้แจง : ข้อ 2-3 ให้นักเรียน ทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 

2. การออกแบบการเรียนการสอน มีจุดเริ่มต้นตั้งแต่ยุคสมัยใด?

ก. ยุคสงครามโลกครั้งที่ 1 (World War I) ในช่วงปี ค.ศ. 1914-1918 

ข. ยุคสงครามโลกครั้งที่ 1 (World War I) ในช่วงปี ค.ศ. 1924-1928 

ค. ยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 (World War II) ในช่วงปี ค.ศ. 1929-1945

ง. ยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 (World War II) ในช่วงปี ค.ศ. 1939-1945

จ. ผิดทุกข้อ 

3. ในยุคแรกๆ การสอนมีลักษณะของการถ่ายทอดความรู้ ความคิด ความเชื่อ ทักษะและเจตคติ ในยุคนั้น การสอนในช่วงนี้จึงมีลักษณะ เป็นศิลป์มากกว่าศาสตร์ คำศัพท์ที่ใช้ในช่วงนี้ คืออะไร?

ก. “การครอบงำ” (indoctrination), “การเรียนการสอน” (instruction)

ข. “ศิลป์” (art), “ศาสตร์” (science), “การสอน” (teaching)

ค. “การครอบงำ” (indoctrination), “การปลูกฝัง” (inculcation)

ง. “การปลูกฝัง” (inculcation), “การสอน” (teaching)

จ. “ศิลป์” (art), “ทฤษฏี” (theory), “การสอน” (teaching)

คำชี้แจง : ข้อ 4-8 จงจับคู่คำศัพท์กับความหมายในข้อ ก-ซ ให้ถูกต้อง โดยเติมหน้าคำศัพท์ในช่องว่างที่กำหนดให้ 

ความหมาย

ก. การสอนเป็นรายบุคคล โดยผู้สอนทำหน้าที่สาธิตและกำกับ การปฏิบัติของผู้เรียน ให้คำชี้แนะเพื่อ ปรับปรุงแก้ไขการปฏิบัติของผู้เรียนจนผู้เรียนประสบความสำเร็จ 

ข. ประสบการณ์การเรียนรู้ที่ไม่เจาะจง มีการวางแผนอย่างเป็นระบบ ผสมผสานทฤษฏีอย่างเป็นทางการ  

ค. การฝึกประสบการณ์ทั่วไปของผู้เรียน เช่น การฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู การไปศึกษาดูงาน เป็นต้น

คำศัพท์  

............จ.............  4. การศึกษา

............ซ.............. 5. การฝึกอบรม

............ฉ.............. 6. การกวดวิชา

............ง.............. 7. การชี้แนะ

............ก.............. 8. การนิเทศ

ง. ประสบการณ์การเรียนรู้ที่ไม่เจาะจง ส่วนใหญ่มิได้มีการวางแผน เกิดขึ้นอย่างไม่เป็น

   ทางการ  

จ. การศึกษานอกสถานที่เพื่อเรียนรู้และแสวงหาประสบการณ์ใหม่ ๆ ที่คาดหวังว่าจะ

    สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในหน่วยงานหรืองานในหน้าที่ของแต่ละบุคคลได้

ฉ. การสอนซ่อมเสริมเพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ ในจุดที่เป็นปัญหาหรือเป็น

    ความต้องการของผู้เรียน

ช. ประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีโครงสร้างเฉพาะเพื่อพัฒนาทักษะเฉพาะ สามารถนำไป

   ประยุกต์ใช้ได้ทันที

ซ. คำศัพท์ที่มักนิยมใช้ในวงวิชาชีพ เช่น  ในวงการศึกษามีศึกษานิเทศก์ ในวงการธุรกิจ 

   เป็นต้น

คำชี้แจง : ข้อ 9-10 จงตอบคำถามต่อไปนี้ และเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ  

9. การออกแบบการเรียนการสอน มีประโยชน์ต่อบุคคลที่กำหนดให้อย่างไรบ้าง จงอธิบาย  

ผู้บริหาร  การเรียนการสอนมีความมั่นใจในการประสิทธิภาพ และ ประสิทธิผลของการเรียนโดยใช้งบ ประมาณประหยัดที่สุด

ครูผู้สอน ต้องการที่จะเห็นผู้เรียนได้รับความรู้ ความสามารถอื่น ๆ ที่จำเป็นรวมทั้งต้องการมีความสำเร็จความสัมพันธ์กับผู้เรียน

นักเรียน ได้รับประสบการณ์การเรียนด้วยความสนุกสนานและพอใจ

10. ท่านคิดว่า การออกแบบการเรียนการสอน มีประโยชน์ต่อบุคคลใดมากที่สุด (จากข้อ 9) เพราะเหตุใด จงอธิบาย

นักเรียนเพราะ ทำให้ประสบผลสำเร็จในการเรียนและทำให้ประสิทธิภาพในการเรียนรู้ส่งเสริมให้เกิดการเรียนที่ตรงตามเป้าหมาย 

ชุดที่ 2

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

      โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช                                      

           คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้
1. มีทั้งหมด 10 ข้อ แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ 
2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น 


คำชี้แจง : ข้อ 1-4 อ่านข้อความต่อไปนี้ จากนั้นให้ทำเครื่องหมาย  ✔ หน้าข้อความที่เป็นจริง และทำเครื่องหมาย χ หน้าข้อความ
   ที่ไม่เป็นจริง
………✔…… 1. ผู้ออกแบบการสอนควรเลือกใช้สื่อที่ช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้ 
     และความแตกต่างในการเรียนรู้ของผู้เรียน ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนมีความสนใจและกระตือรือร้นในการเรียนมากขึ้น
………χ …… 2. Jean Piaget (1963) เป็นผู้นำเสนอแนวคิดทางพุทธิปัญญา (Cognitive Theories) มาใช้ในการออกแบบการสอน 
     โดยมีแนวคิดหลักคือ “ศึกษาความเข้าใจ (Understand) ที่เกิดขึ้นในจิตใจ (Mind)”
………χ …… 3. ไทเลอร์ (Raph W. Tyler) ได้ตั้งคำถามพื้นฐาน 3 ประการของรูปแบบการออกแบบการสอนที่เขาได้พัฒนาขึ้น คือ   
       1) “เรากำลังจะไปไหน (อะไรคือเป้าหมายของการเรียนการสอน)”, 2) เราจะบรรลุเป้าหมายได้อย่างไร (อะไรคือ     
     กลยุทธ์และสื่อกลาง) และ 3) เราจะรู้ได้อย่างไรว่าบรรลุเป้าหมายแล้ว (เครื่องมือการประเมินเป็นอย่างไร) 
.......χ........ 4. ในการออกแบบการเรียนการสอน ผู้ออกแบบการสอนควรมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมกระบวนการสอนโดยใช้เทคโนโลยี
     ที่ทันสมัยมากกว่ากระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน

คำชี้แจง : ข้อ 5-8 ให้นักเรียน ทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 

5. ขั้นตอนการออกแบบการสอนตามแนวคิดของ ADDIE MODEL มีกี่ขั้นตอน? และมีขั้นตอนอะไรบ้าง? 
ก. 4 ขั้นตอน คือ Analysis, Design, Development, Evaluation
ข. 5 ขั้นตอน คือ Analysis, Development, Design, Improvement, Evaluation
ค. 5 ขั้นตอน คือ Analysis, Development, Design, Implementation, Evaluation
ง. 5 ขั้นตอน คือ Analysis, Design, Development, Improvement, Evaluation
จ. 5 ขั้นตอน คือ Analysis, Design, Development, Implementation, Evaluation

6. ข้อใด ไม่ใช่ กิจกรรมในขั้นการวิเคราะห์ (Analysis) ของการออกแบบการสอนตามแนวคิด ADDIE MODEL 
ก. การวิเคราะห์ระบบ สิ่งแวดล้อม และสภาพขององค์กร เพื่อพิจารณาถึงทรัพยากรและอุปสรรค
ข. การศึกษาลักษณะของกลุ่มประชากร
ค. การคัดเลือกสื่อการเรียนการสอน
ง. การวิเคราะห์ปัญหาและความต้องการในการเรียนการสอนหรือการฝึกอบรม
จ. การวิเคราะห์เป้าหมายและจุดประสงค์ว่าเป็นการเรียนรู้ในลักษณะใด เช่น การเรียนรู้ เนื้อหา การเรียนรู้ทักษะ เป็นต้น

7. ข้อใดกล่าว ถูกต้อง เกี่ยวกับการออกแบบการสอนตามแนวคิดของคอนสตัคติวิสต์ (Constructivist) 
ก. แนวคิดนี้ให้ความสำคัญกับการสร้างการเรียนรู้ (Learning Constructed) โดยเป็นการที่ผู้เรียนได้ลงมือกระทำจากตัว
    ผู้เรียนเองเป็นอย่างมาก 
ข. รูปแบบการเรียนการสอนแบบร่วมมือ (Co-operative Learning) ไม่ควรนำมาใช้ในการออกแบบการสอนตามแนวคอน
    สตัคติวิสต์เนื่องจากต้องเป็นรูปแบบการสอนที่การสร้างความรู้ด้วยตนเองเท่านั้น 
ค. แนวคิดนี้เกิดขึ้นจากแนวคิดทฤษฎีพัฒนาการทางสติปัญญาของ Robert Gagne (1896 - 1980) และทฤษฏี 
    Cognitivism ของ David Ausubel. (1963)
ง. ปัจจุบันแนวคิดนี้ไม่ได้รับความสนใจจากนักวิชาการและนักออกแบบการสอนทั่วโลกเนื่องจากว่าความเจริญทางเทคโนโลยี
   สามารถช่วยการเรียนรู้ของผู้เรียนได้มากขึ้น ทำให้นักการศึกษามุ่งความสนใจไปยังการพัฒนาสื่อการสอนให้ทันสมัย
   มากกว่าการออกแบบการสอน  
จ. ถูกทั้งข้อ ก และ ค  


8. ข้อใดกล่าวถึงบทบาท และสมรรถภาพของผู้ออกแบบการสอน 
ก. ทักษะในการสกัดและดูดซึมสารสนเทศ เป็นอีกทักษะหนึ่งที่จำเป็นในการปฏิบัติการของผู้ออกแบบการเรียนการสอน
ข. ผู้ออกแบบการเรียนการสอนควรเป็นผู้ที่มีความสามารถในการคิดทั้งในเชิงรูปธรรมและนามธรรม
ค. บทบาทของผู้ออกแบบการสอนสามารถเปลี่ยนแปลงได้ ถ้ามีเนื้อหาที่ต้องใช้เทคนิคสูง ผู้ออกแบบจำเป็นต้องมีคำแนะนำ
   ในการออกแบบจากผู้ชำนาญการด้านเนื้อหา (content expert)
ง. ผู้ออกแบบการเรียนการสอนจำเป็นต้องมีกระบวนการทางเชาว์ปัญญาทางความคิดในระดับสูง
จ. ถูกทุกข้อ 

คำชี้แจง : ข้อ 9-10 จงอ่านบทความต่อไปนี้ 

เราต่างทราบกันดีว่า ปัญหาหลักของการออกแบบการสอนมีหลายประการ ดังเช่น 1)  ปัญหาด้านทิศทาง (Direction)                  2) ปัญหาด้านการวัดผล (Evaluation) 3) ปัญหาด้านเนื้อหาและการลำดับเนื้อหา (Content  and  Sequence) 4. ปัญหาด้านวิธีการ  (Method) และ 5) ปัญหาข้อจำกัดต่าง ๆ  (Constraint) เป็นต้น 

9. จงอธิบายปัญหาหลักของการออกแบบการสอน จำนวน 2 หัวข้อ 
1. ปัญหาด้านเนื้อหาและการเรียงลำดับเนื้อหา หาเนื้อไม่ครบทุกด้านและเนื้อหาเยอะเกินไปจนเรียงไม่ถูก
2. วิธีการ ไม่รู้จะใช้วิธีใดให้เหใสมกับเนื้อหาที่จะสอนเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการสอน

10. ท่านคิดว่า ปัญหาหลักของการออกแบบการสอน ปัญหาด้านใดที่ส่งผลด้านลบต่อนักเรียนไทยมากที่สุด (จากข้อ 7) เพราะเหตุใด จงอธิบาย
ด้านข้อมูลและเทคนิคการสอนที่มีไม่เพียงพอและไม่สามารถนำมาใช้ได้จริงในด้านของการเรียนการสอน

ชุดที่3

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

      โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช   

 

           คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้
1. มีทั้งหมด 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ 
2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น


คำชี้แจง : ข้อ 1-4 จงเติมคำในช่องว่างต่อไปนี้ให้ถูกต้อง ช่องละ 1 ตัวเลือก โดยพิจารณาจากตัวเลือกในกล่องข้อความดังนี้  - CIPPA MODEL  - Edward De Bono   - จอห์น ดิวอี้
    - 4MAT    - วิธีสอนแบบ Storyline  - วิธีการสอนแสดงบทบาท         - วิธีการสอนแบบอภิปราย
 

1. กิจกรรมการสอนเพื่อพัฒนาความคิด โดยมีลักษณะที่โดดเด่นคือ “หมวก” ที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้พยายามคิดทั้งจุดดี จุดเด่น  จุดด้อย จุดที่สนใจ แทนที่จะยึดความคิดเพียงด้านเดียว  
พัฒนาขึ้นโดยEd warsd De Bono และเราเรียกเทคนิคการสอนนี้ว่า “หมวกแห่งความคิด” หรือ “หมวก 6 ใบ” (The six thinking hats)

2. วิธีการสอนแสดงบทบาท เป็นการสอนที่ฝึกให้ผู้เรียนได้มีความกล้าแสดงออก โดยสมมติขึ้นเทียบเคียงกับสภาพที่เป็นจริงหรือความคิดว่าควรจะเป็น เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจในสิ่งที่เกิดขึ้นและเป็นการผ่อนคลายอารมณ์ตึงเครียดของผู้เรียนเช่นกัน 

3. การสอนที่มีกิจกรรม 4 ขั้นตอน โดยใช้สอนกับผู้เรียนที่มีความแตกต่างระหว่างบุคคล คือ ขั้นที่ 1 Why (ทำไม) ขั้นที่ 2 (What) อะไร ขั้นที่ 3 (How) ทำอย่างไร และขั้นที่ 4 (If) ถ้า.... เราเรียกการสอนแบบนี้ว่าวิธีสอนแบบStoryline       
  
4. 4Mat  เป็นการสอนแบบบูรณาการโดยดึงเอาแนวคิดจากวิชาต่างๆ เช่น ศิลปะ ภาษา สังคมศึกษา วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ โดยใช้กระบวนการที่หลากหลายมาแก้ปัญหาและมีกิจกรรมหลายๆ รูปแบบ โดยให้ผู้เรียนปฏิบัติด้วยตนเองและตอบสนองความแตกต่างของผู้เรียนโดยคำนึงถึงประสบการณ์และทักษะเดิม มีการเรียนรู้ในหลายลักษณะ เช่น การทำงานเป็นทีม เรียนรายบุคคล เรียนแบบกลุ่มใหญ่และเน้นการทำงานแบบร่วมมือ (Co-operative)

คำชี้แจง : ข้อ 5-7 อ่านข้อความต่อไปนี้ จากนั้นให้ทำเครื่องหมาย ✔ หน้าข้อความที่เป็นจริง และทำเครื่องหมาย χ หน้าข้อความ
   ที่ไม่เป็นจริง 
……✔…… 5. การเรียนแบบร่วมมือ (Co-operative Learning) คือการเรียนรู้ที่เกิดจากด้านกระบวนการกลุ่ม ด้านการสื่อสาร ความ
     รับผิดชอบการเรียนรู้ของตนและเพื่อนๆ ในกลุ่ม รวมถึงทักษะทางสังคมและการแก้ปัญหาอีกด้วย


………χ …… 6. รูปแบบการสอบแบบการอภิปรายกลุ่มย่อย (Small-Group Discussion) มีทักษะหรือพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องอยู่ 2 
     ประการคือ 1) ทักษะการคิด และ 2) การจัดระบบการคิด โดยบทบาทผู้เรียนจะเน้นการจัดระบบความคิดของตนให้
     ชัดเจน เห็นถึงความสัมพันธ์ในสิ่งต่างๆ  
……χ ……… 7. การจัดการสอนที่ใช้เทคโนโลยี เช่น บทเรียนสำเร็จรูป, คอมพิวเตอร์ช่วยสอน, Mobile Learning ไม่ถือว่าเป็นส่วนหนึ่ง
     ของรูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เพราะเน้นการศึกษาด้วยตนเองมากเกินไป 
ข้อ 8-9 ให้นักเรียน ทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 
8. ข้อใดกล่าว ไม่ถูกต้อง กับกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการเรียนการสอนแบบ CIPPA MODEL 
ก. Construct คือกิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตนเองตามแนวคิด Constructivism
ข. Interaction คือ การปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน ผู้เรียนกับผู้เรียน ผู้เรียนกับสื่อและสิ่งแวดล้อมรอบตัว 
ค. Physical Participation คือ การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ของผู้เรียนกับสถานการณ์ต่างๆ ที่อยู่รอบตัว
ง. Process Learning คือการเรียนรู้กระบวนการต่างๆ ซึ่งเป็นทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต
จ. ข้อ ก และ ข ถูกต้อง  

9. จงอ่านบทความต่อไปนี้ และพิจารณาว่าบทความต่อไปนี้เป็นวิธีการสอนแบบใด
“เป็นวิธีการสอนที่ใช้เรื่องราวต่างๆ ที่เกิดขึ้นจริงมาดัดแปลง และใช้เป็นตัวอย่างในการให้ผู้เรียนได้เรียนรู้
วิเคราะห์และอภิปรายเพื่อสร้างความเข้าใจ และฝึกฝนหาทางแก้ปัญหา”
ก. วิธีสอนโดยใช้เกม (Game)                            
ข. วิธีสอนแบบสถานการณ์จำลอง (Simulation)
ค. วิธีสอนโดยการทดลอง (Experiment)               
ง. วิธีสอนโดยใช้การนิรนัย (Deduction)
จ. วิธีสอนโดยกรณีศึกษา (Case Study)

คำชี้แจง : ข้อ 10 ให้นักศึกษาพิจารณาวิธีสอนและเทคนิคการสอนในหัวข้อ 1-8 ดังต่อไปนี้ แล้วเลือกมา 1 หัวข้อที่ท่านชื่นชอบ   
             และตอบคำถามต่อไปนี้
1. วิธีสอนแบบบทบาทสมมติ (Role Playing)  5. วิธีสอนโดยการทดลอง (Experiment)
2. วิธีสอนโดยกรณีศึกษา (Case Study)          6. วิธีสอนโดยใช้การนิรนัย (Deduction)
3. วิธีสอนโดยใช้เกม (Game)                          7. วิธีสอนโดยใช้การอุปนัย (Induction)
4. วิธีสอนแบบสถานการณ์จำลอง (Simulation) 8. เทคนิคการใช้คำถาม 


10. วิธีสอน/เทคนิคการสอน ที่นักศึกษาเลือก
 คือ วิธีสอนโดยใช้เกม (Game)

ท่านคิดว่า ข้อดีและข้อจำกัดของเทคนิคการสอนที่เลือกมา มีอะไรบ้าง จงอธิบาย 
ข้อดี
 - เป็นวิธีสอนที่ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้สูง ผู้เรียนได้รับความสุกสนานและเกิดการเรียนรู้จากการเล่น
 - เป็นวิธีสอนที่ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ โดยการเห็นประจักษ์แจ้งด้วยตนเอง ทำให้การเรียนรู้นั้นมีความหมายและอยู่คงทน
 - เป็นวิธีสอนที่ผู้สอนไม่เหนื่อยแรงมากขณะสอนและผู้เรียนชอบ

ข้อจำกัด
 - เป็นวิธีสอนที่ใช้เวลามาก
 - เป็นวิธีสอนที่มีค่าใช้จ่าย เนื่องจากเกมบางเกมต้องซื้อหามาโดยเฉพาะเกมจำลองสถานการณ์บางเกมมีราคาสูงมาก
 - เป็นวิธีสอนที่ขึ้นอยู่กับความสามารถของผู้สอน ผู้สอนจำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการสร้างเกม จึงจะสามารถสร้างได้
 - เป็นวิธีสอนที่ต้องอาศัยการเตรียมการมาก
 - เป็นวิธีสอนที่ผู้สอนต้องมีทักษะในการนำอภิปรายที่มีประสิทธิภาพ จึงจะสามารถช่วยให้ผู้เรียนประมวลและสรุปการเรียนรู้ได้ตามวัตถุประสงค์ 

ชุดที่ 4

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

      โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช   

           คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้
1. มีทั้งหมด 10 ข้อ แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ
2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น

 คำชี้แจง : ข้อ 1-4 จงพิจารณาความหมายในแต่ละตัวเลือก A-E ต่อไปนี้ แล้วจับคู่กับคำศัพท์โดยเติมอักษรในช่องว่างที่กำหนดให้

A. เป็นการแสดงมโนทัศน์โดยเขียนความคิดรวบยอดหลักที่สำคัญไว้ตรงกึ่งกลางหน้ากระดาษแล้วเขียนคำอธิบายหรือบอกลักษณะของความคิดรองลงไปไว้ในลักษณะของใยแมงมุม
B. เป็นการนำเสนอมโนทัศน์โดยการเขียนเป็นตารางเพื่อเปรียบเทียบของสองสิ่งหรือสองเรื่องขึ้นไปในประเด็นที่กำหนด
C. เป็นการแสดงมโนทัศน์โดยเขียนความคิดรวบยอดหลักไว้ตรงกลาง และแสดงความสัมพันธ์ระหว่างมโนทัศน์ใหญ่ละย่อยด้วยเส้นเชื่อมโยง
D. เป็นผังที่แสดงสาเหตุของปัญหาซึ่งมีความซับซ้อน ช่วยให้เห็นถึงสาเหตุหลักและสาเหตุย่อยอย่างชัดเจน
E. เป็นการแสดงความสัมพันธ์ของสาระหรือความคิดต่างๆ ในภาพรวม โดยใช้เส้น คำ สี เครื่องหมาย ภาพและรูปทรงต่างๆ แสดงความหมายหรือความเชื่อมโยงของสาระหรือความคิดนั้นๆ

...........C.......... 1. ผังมโนทัศน์ (A Concept Map)
...........E.......... 2. ผังความคิด (A Mind Map)
...........A.......... 3. ผังใยแมงมุม (A Spider Map)
...........D.......... 4. ผังก้างปลา (A Fishbone Map)



คำชี้แจง : ข้อ 5 จงพิจารณาตารางต่อไปนี้แล้วตอบคำถามโดยทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด

รู้อะไรบ้างจากคำว่า“เรื่องของนก”
- นก เป็นสัตว์มีปีกที่ปรากฏตัวเป็นเวลา ยามเช้าออกหาอาหาร พอพลบค่ำก็โบยบินกลับรัง 
- นกเป็นศัพท์ในแวดวงเพศทางเลือกชอบใช้

- ฯลฯ 
 ต้องการรู้อะไรจากเรื่อง“เรื่องของนก”
- คำว่า “นก” มีความหมายว่าอะไร 
- มีความหมายอื่นหรือไม่

- เพศอื่นๆ ชอบใช้คำนี้หรือไม่
รู้อะไรบ้างจากการอ่านเรื่อง“เรื่องของนก”
- นก เป็นคำกิริยา แปลว่า แห้ว ผู้ชายหลุดมือ 
- ความหมายอื่นคือ ใช้เมื่อขั้นตอนการสนทนาคบหาดูใจ แต่ในที่สุดก็มีเหตุการณ์ที่ทำให้เป้าหมายตกใจหายไป

- ผู้หญิงสามารถใช้คำนี้ได้ 
จะหาความรู้เพิ่มเติมโดยวิธีใด
- งานวิจัยทางภาษาที่พูดถึง เพศวิถี (Sexuality)
- อินเตอร์เน็ต
- หนังสือ
- บุคคลที่เป็นเพศทางเลือก
- ฯลฯ

5. จากตารางดังกล่าว เป็นการจัดการเรียนรู้ตามวิธีสอนแบบใด
ก. การจัดการเรียนรู้แบบ KWL
ข. การจัดการเรียนรู้แบบ KWL-PLUS
ค. การจัดการเรียนรู้แบบ KWDL
ง. การจัดการเรียนรู้แบบ KWHL
จ. การจัดการเรียนรู้แบบ KWLH


คำชี้แจง : ข้อ 6 จงตอบคำถามต่อไปนี้
6. หลักการพื้นฐานของการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 
คือ การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ก็คือการจัดการเรียนรู้ที่คำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของผู้เรียน โดยครูผู้สอนหรือผู้จัดการเรียนรู้ พยายามหารูปแบบวิธีการที่เหมาะสมกับผู้เรียนที่จะให้ผู้เรียนเกิดการพัฒนาและเกิดการเรียนรู้ได้มากที่สุด

คำชี้แจง : ข้อ 7-10 ให้นักศึกษาอ่านคำถามต่อไปนี้ และทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด
7. ข้อใดเป็นลักษณะการจัดการเรียนรู้โดยครูสมัยเก่า
ก. มุ่งเน้นการประเมินกระบวนการเป็นสำคัญ
ข. ทำให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม (participation) อย่างตื่นตัว (active)
ค. เน้นย้ำประสบการณ์ใหม่เพียงเล็กน้อย
ง. มุ่งเน้นความรู้ทางวิชาการและทักษะด้านจิตพิสัยเท่าเทียมกัน
จ. ข้อ ค และ ข้อ ง

8. ข้อใดเป็นลักษณะการจัดการเรียนรู้โดยครูสมัยใหม่
ก. เคร่งครัดกับมาตรฐานทางวิชาการมาก
ข. มุ่งเน้นการทำงานแบบร่วมใจ
ค. มุ่งเน้นการแข่งขันทางความรู้ความจำมากกว่าทักษะ
ง. มุ่งเน้นการประเมินกระบวนการเป็นสำคัญ
จ. ข้อ ข และ ข้อ ง

9. ข้อใด ไม่ใช่ ตัวบ่งชี้ที่บอกถึงลักษณะการเรียนรู้ของผู้เรียนในขอบข่ายการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
ก. การเรียนรู้อย่างมีความสุข 
ข. การเรียนรู้จากการได้คิดและลงมือปฏิบัติจริง
ค. การเรียนรู้จากการปฏิบัติเชิงความจำ (recognition practice)
ง. การเรียนรู้ด้วยกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง
จ. การเรียนรู้แบบองค์รวมหรือบูรณาการ

คำชี้แจง : ข้อ 10 อ่านข้อความข้างต้นและตอบคำถามต่อไปนี้
มีนักวิชาการกล่าวไว้ว่า “การศึกษา คือ การพัฒนาประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียนหลายๆ ด้านพร้อมกัน การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเป็นจุดเริ่มของการพัฒนาผู้เรียนหลายๆ ด้าน เช่น คุณลักษณะด้านความรู้ ความคิด ด้านการปฏิบัติ และด้านอารมณ์ความรู้สึกจะได้รับการพัฒนาไปพร้อมๆ กัน”

10. จากข้อความข้างต้น ท่านเห็นด้วยหรือไม่กับข้อความดังกล่าว จงให้เหตุผลประกอบ .
เห็นด้วย เพราะการเรียนรู้ไม่ได้ขึ้นอยู่กับผู้สอนหรือผู้เรียนเพียงอย่างเดียว แต่ทุกๆด้านคือองค์ประกอบที่สำคัญ

ชุดที่ 5

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

      โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช  

           คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้
1. ข้อสอบมีทั้งหมด 10 ข้อ แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ 
2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น


คำชี้แจง : ข้อ 1 จงตอบคำถามต่อไปนี้ และเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ  
1. การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ หมายถึง วิธีการสำคัญที่สามารถสร้างและพัฒนาผู้เรียน ให้เกิดคุณลักษณะต่างๆ ที่ต้องการในยุคโลกาภิวัตน์เนื่องจากเป็นการจัดการเรียนการสอนที่ให้ความ สำคัญกับผู้เรียน ส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จักเรียนรู้ด้วยตนเอง เรียนในเรื่องที่สอดคล้องกับความสามารถและความต้องการของตนเองและได้พัฒนา ศักยภาพของตนเองอย่างเต็มที่ ซึ่งแนวคิดการ จัดการศึกษานี้เป็นแนวคิดที่มีรากฐานจากปรัชญาการศึกษาและทฤษฎีการเรียนรู้ ต่าง ๆ และเป็นแนวทางที่ได้รับการพิสูจน์ว่าสามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณลักษณะตาม ต้องการอย่างได้ผล

คำชี้แจง : ข้อ 2-5 ให้นักเรียน ทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 
2. ข้อใดกล่าว ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก (Problem-based Learning)
ก. เป็นกิจกรรมการสอนแบบเน้นกิจกรรมการสอนเป็นหลัก
ข. เป็นการจัดการเรียนการสอนโดยให้ผู้เรียนระบุปัญหาที่ต้องการเรียนรู้ โดยผู้เรียนจะคิดวิเคราะห์ปัญหา ตั้งสมมุติฐานและ
    หาทางทดสอบสมมุติฐานที่ตั้งไว้ 
ค. บทบาทของผู้สอนอีกหนึ่งประการคือจะต้องนำปัญหาที่เป็นความจริงมาเขียนเป็นกรณีศึกษาหรือสถานการณ์ให้กับผู้เรียน
ง. บทบาทของผู้เรียนประการหนึ่งคือ การสรุปผลการเรียนรู้และหลักการที่ได้จากการศึกษาปัญหา
จ. ผู้เรียนจะได้เรียนด้วยกันเป็นกลุ่มๆ ประมาณ 6-8 คน โดยให้แต่ละคนต่างค้นคว้าหาคำตอบให้กลุ่มตนเองโดยไม่ต้องมีการอภิปรายกลุ่ม

3. ข้อใดกล่าว ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับการสอนแบบนิรมิตวิทยา (Constructivism)
ก. เป็นการจัดการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ใหม่ของตนเองโดยเชื่อมโยงความรู้ใหม่กับความรู้เดิมที่ผู้เรียนมีอยู่แล้ว 
ข. บทบาทหนึ่งของผู้สอนจะทำหน้าที่เป็นผู้ช่วยเหลือในการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนได้ตรวจสอบความรู้ใหม่ได้ถูกต้อง
ค. การสอนวิธีนี้จะมีกิจกรรมเกี่ยวกับการระดมสมอง การแสดงความคิดเห็น และกิจกรรมที่ผู้เรียนจะต้องลงมือปฏิบัติเพื่อ
    สร้างความรู้ใหม่ที่เกี่ยวกับเนื้อหาที่เรียน
ง. เป็นกิจกรรมการสอนแบบเน้นสื่อการเรียนการสอนเป็นหลัก เช่น E-Learning,CAI, โปรแกรมสำเร็จรูป เป็นต้น
จ. ขั้นตอนของการจัดการเรียนการสอนวิธีนี้ มี 5 ขั้น คือ 1) การปฐมนิเทศ 2) กระตุ้นให้เกิดความคิด 3) สร้างความรู้ใหม่4) ทดลองใช้ความรู้ใหม่ และ 5) การทบทวนความรู้ใหม่

4. ข้อใดกล่าว ถูกต้อง กับลักษณะของการประเมินตามสภาพจริง 
ก. เน้นการพัฒนาจุดเด่นของผู้เรียน 
ข. มีเครื่องมือในการวัดและประเมินผลที่หลากหลายซึ่งสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ในการประเมิน 
ค. เน้นการประเมินด้านความคิด เน้นความคิดเชิงวิเคราะห์ สังเคราะห์ 
ง. การประเมินสามารถทำได้ตลอดเวลาทุกสภาพการณ์โดยสามารถดำเนินการไปพร้อมๆ กับการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 
จ. ถูกทุกข้อ

5. เครื่องมือประเภทใดที่ทำหน้าที่ในการรวบรวมตัวอย่างและหลักฐานที่แสดงถึงผลสัมฤทธิ์ ความสามารถ ความพยายาม หรือความถนัดของบุคคลหรือประเด็นสำคัญที่ต้องเก็บไว้อย่างเป็นระบบ 
ก. แบบทดสอบ
ข. แบบสังเกต
ค. แบบสัมภาษณ์
ง. แบบบันทึกความรู้สึก และแบบบันทึกความคิด 
จ. แฟ้มสะสมงาน

คำชี้แจง : ข้อ 6-8 อ่านข้อความต่อไปนี้ จากนั้นให้ทำเครื่องหมาย ✔ หน้าข้อความที่เป็นจริง และทำเครื่องหมาย χ หน้าข้อความ
   ที่ไม่เป็นจริง
………χ…… 6. การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เกิดขึ้นจากพื้นฐานความเชื่อที่ว่าผู้เรียนก็คือดวงจิตเล็กๆ และประกอบด้วยระบบประสาทสัมผัส ครูคือต้นแบบที่ดีที่มีความรู้จึงจำเป็นต้องทำหน้าที่อบรมสั่งสอนนักเรียนโดยการแสดงการสาธิต หรือเป็นนักสาธิตให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และเห็นอย่างจริงจัง
………✔…… 7. บุคคลที่เกี่ยวข้องและมีบทบาทสำคัญในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ คือ ครู 
………✔…… 8. การเรียนการสอนที่ดีเป็นพลวัตร (Dynamic) คือ มีการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาทั้งในด้านการจัดกิจกรรม การสร้างบรรยากาศ รูปแบบเนื้อหาสาระ เทคนิค วิธีการ 
คำชี้แจง : ข้อ 9-10 จงตอบคำถามต่อไปนี้ และเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ  
9. คำว่า “เรียนด้วยสมองและสองมือ” นั้นคืออะไร? และท่านคิดว่ามีความเกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญอย่างไร?

เรียนด้วยสมองและสองมือข้าพเจ้าคิดว่ามนุษย์เป็นผู้ที่มีปัญญา มีความสามารถที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้นการจัดการเรียนรู้ควรจัดให้สอดคล้องกับความถนัด และจัดตามระดับสติปัญญาของแต่ละบุคคล ซึ่งก็คือ การสอนโดยให้ผู้เรียนลงมือ ปฏิบัติจริง ฝึกให้ผู้เรียนได้มีโอกาสใช้สมอง ในการคิด แก้ไขปัญหาต่างๆ และเผชิญกับสถานการณ์จริงบ้าง เพื่อให้เกิดการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และยังเป็นการเรียนรู้ที่ยั่งยืน

10. จงพิจารณาปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ 1-9 ดังต่อไปนี้ แล้วตอบคำถาม

1. ความแตกต่างระหว่างผู้เรียน
2. การเน้นความต้องการของผู้เรียนเป็นหลัก
3. ความเข้าใจผู้เรียน
4. การวางแผนการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ
5. การจัดกิจกรรมให้น่าสนใจไม่ทำให้รู้สึกเบื่อหน่าย
6. การสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้โดยการปฏิบัติจริง 
7. ภูมิหลังของผู้เรียน
8. ความเมตตากรุณาต่อผู้เรียน
9. การสอนในสิ่งที่ไม่ไกลตัวผู้เรียนมากเกินไป


จากประเด็นที่ 1-9 ท่านคิดว่า ในบทบาทของครู ควรคำนึงถึงปัจจัยใดมากที่สุดในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญในยุคศตวรรษที่ 21 มา 3 อันดับแรก และเพราะเหตุใด? จงอธิบาย (ให้ตอบโดยเรียงอันดับมากที่สุดขึ้นก่อน)

1.ความแตกต่างระหว่างผู้เรียน เป็นสิ่งแรกที่ครูต้องทำความเข้าใจ และให้ความสำคัญมากที่สุด ครู ไม่อาจสอนปลาให้ปีนต้นไม้ และ ในขณะเดียวกัน ก็ไม่อาจสอน ลิง ให้ว่ายน้ำได้ คนทุกคนเกิดมาจากสภาพแวดล้อม และโตมาจากสังคมที่ต่างกัน ดังนั้น ความคิด และสติปัญญาของผู้เรียนก็ย่อมแตกต่างกันไป

5. การจัดกิจกรรมให้น่าสนใจ ไม่ทำให้รู้สึกเบื่อหน่าย การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนก็เป็นสิ่งสำคัญที่ครูไม่ควรมองข้าม ให้ครูลองมองย้อนกลับไปว่า เมื่อครั้นครูเคยเป็นนักเรียน ชอบเรียนกับครูแบบไหน และไม่ชอบแบบไหน พยายามจัดทำกิจกรรมให้น่าเรียน น่าสนุก เด็กก็อยากเรียนวิชานั้นๆ

9. การสอนในสิ่งที่ไม่ไกลตัวผู้เรียนมากเกินไป การสอนในสิ่งที่ใกล้ตัวผู้เรียน เป็นสิ่งที่ควรทำอย่างยิ่ง เพราะผู้เรียนจะเกิดการเรียนรู้ได้ดีนั้นส่วนหนึ่งก็เกิดจากการสะสมประสบการณ์ในชีวิต หากได้มีโอกาส นำเอาประสบการณ์เก่า มาบูรณาการกับความรู้ใหม่แน่นอนว่า ต้องเกิดประโยชน์แก่ตัวผู้เรียนอย่างแน่นอน

ชุดที่ 6

วิชา การออกแบบและการจัดการเรียนรู้   ประจำภาคเรียนที่ 2 / 2560

      โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช 

คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามดังต่อไปนี้

1. มีทั้งหมด 10 ข้อ แบบอัตนัยและแบบปรนัย ให้นักศึกษาทำทุกข้อ 
2. เขียนคำตอบโดยให้ใช้ปากกาสีน้ำเงิน สีดำ หรือสีแดงเท่านั้น

คำชี้แจง : ข้อ 1-3 อ่านข้อความต่อไปนี้ จากนั้นให้ทำเครื่องหมาย ✔ หน้าข้อความที่เป็นจริง และทำเครื่องหมาย χ หน้าข้อความ
   ที่ไม่เป็นจริง
……✔ ……… 1. รูปแบบ (Model) หมายถึง รูปธรรมของความคิดที่เป็นนามธรรม ซึ่งแสดงออกมาในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง เช่น 
     แผนผัง ไดอะแกรม หรือแผนภาพ เพื่อให้ตนเองและบุคคลอื่นสามารถเข้าใจได้ชัดเจนขึ้น
……✔ ……… 2. รูปแบบเชิงสาเหตุ (Causal Model) เป็นรูปแบบด้านศึกษาศาสตร์ โดยเป็นความคิดที่แสดงออกผ่านทางสูตร
     คณิตศาสตร์ ซึ่งส่วนมากจะเกิดขึ้นหลังจากได้รูปเชิงภาษาแล้ว
 ……✔ ……… 3. รูปแบบการเรียนการสอน หมายถึง สภาพหรือลักษณะของการจัดการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบระเบียบตามหลัก
     ปรัชญา ทฤษฏี หลักแนวคิดและความเชื่อต่างๆ โดยมีการจัดกระบวนการเรียนการสอนโดยอาศัยวิธีสอนและเทคนิค
     การสอนต่างๆ เข้าไปและได้รับการพิสูจน์และทดสอบแล้วว่ามีประสิทธิภาพ

 คำชี้แจง : ข้อ 4 จงบอกความแตกต่างของรูปแบบการเรียนการสอนมโนทัศน์กับรูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้ผังความคิด (ผังกราฟิก) โดยเขียนคำตอบลงในตารางที่กำหนดให้ 

-รูปแบบการเรียนการสอนมโนทัศน์

      เนื่องจากผู้เรียนเกิดการเรียนรู้มโนทัศน์ จากการคิด วิเคราะห์และตัวอย่างที่หลากหลาย       

      ดังนั้นผลที่ผู้เรียนจะได้รับโดยตรงคือ จะเกิดความเข้าใจในมโนทัศน์นั้น และได้เรียนรู้ทักษะการสร้างมโนทัศน์

      ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการทำความเข้าใจมโนทัศน์อื่น ๆต่อไปได้ รวมทั้งช่วยพัฒนาทักษะการใช้เหตุผลโดยการอุปนัย (inductive reasoning) อีกด้วย

-รูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้ผังกราฟิก

      เพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้เชื่อมโยงความรู้ใหม่กับความรู้เดิมและสร้างความหมายและความ

เข้าใจในเนื้อหาสาระหรือข้อมูลที่เรียนรู้ และจัดระเบียบข้อมูลที่เรียนรู้ด้วยผังกราฟิก ซึ่งจะช่วยให้ง่ายแก่การจดจำ


คำชี้แจง : ข้อ 5 ให้นักเรียน ทำเครื่องหมาย  หน้าคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 
5. ข้อใดกล่าว ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับรูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้บทบาทสมมุติ (Role-Playing Model)
ก. ผู้พัฒนารูปแบบนี้คือแซฟเทลและแซฟเทล (Shaftel and Shaftel, 1967)
ข. การสอนในรูปแบบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้ผู้เรียนสามารถปฏิบัติหรือทำงานที่ต้องอาศัยความเคลื่อนไหวหรือประสานงานของกล้ามเนื้อทั้งหลายได้อย่างดี มีความถูกต้อง และมีความชำนาญ 
ค. กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบนี้แบ่งออกเป็น 9 ขั้น ได้แก่ การนำเสนอสถานการณ์ปัญหาและบทบาทสมมติ การ
   เลือกผู้แสดง การจัดฉาก การเตรียมผู้สังเกตการณ์ และการแสดง เป็นต้น
ง. การเรียนในรูปแบบนี้จะทำให้ผู้เรียนจะเกิดความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับความรู้สึก ค่านิยม คุณธรรม จริยธรรมของผู้อื่นได้
จ. ผู้แสดงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการที่จะทำให้ผู้ชมเข้าใจเรื่องราว/เหตุการณ์ ซึ่งผู้แสดงจะต้องแสดงตามบทบาทให้ดีที่สุด

คำชี้แจง : ข้อ 6-10 จงตอบคำถามต่อไปนี้ และเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ  
6. จงพิจารณาตัวเลือก A-C ต่อไปนี้ และเลือกมา 1 ตัวเลือก แล้วตอบคำถามตามประเด็นดังนี้
  A. รูปแบบการสอนตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบัติของซิมพ์ซัน
  B. รูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติของแฮร์โรว์
  C. รูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติของเดวีส์

ทฤษฏี/หลักการของรูปแบบ
ทักษะเป็นเรื่องที่มีความเกี่ยวข้องกับพัฒนาการ

ทางกายของผู้เรียน เป็นความสามารถในการประสานการท างานของกล้ามเนื้อหรือร่างกาย ในการ

ทำงานที่มีความซับซ้อน และต้องอาศัยความสามารถในการใช้กล้ามเนื้อหลาย ๆ ส่วน การทำงาน

ดังกล่าวเกิดขึ้นได้จากการสั่งงานของสมอง ซึ่งต้องมีความสัมพันธ์กับความรู้สึกที่เกิดขึ้น ทักษะปฏิบัติ

นี้สามารถพัฒนาได้ด้วยการฝึกฝน ซึ่งหากได้รับการฝึกฝนที่ดีแล้ว จะเกิดความถูกต้อง ความ

คล่องแคล่ว ความเชี่ยวชาญและความคงทน ผลของพฤติกรรมหรือการกระทำสามารถ

สังเกตได้จากความรวดเร็ว ความแม่นยำ ความเร็วหรือความราบรื่นในการ  จัดการ

วัตถุประสงค์ของรูปแบบ
      เพื่อช่วยให้ผู้เรียนสามารถปฏิบัติหรือทำงานที่ต้องอาศัยการเคลื่อนไหวหรือการ

ประสานงานของกล้ามเนื้อทั้งหลายได้อย่างดี มีความถูกต้องและมีความชำนาญ

กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ (ยกตัวอย่างมา 1 ขั้น)
ขั้นที่ 1 ขั้นการรับรู้ เป็นขั้นการให้ผู้เรียนรับรู้ในสิ่งที่จะทำโดยการให้ผู้เรียนสังเกตการทำงานนั้นอย่างตั้งใจ

ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียนตามรูปแบบ
ผู้เรียนจะสามารถกระทำหรือแสดงออกอย่างคล่องแคล่ว ชำนาญ ในสิ่งที่ต้องการให้ผู้เรียนทำได้ นอกจากนั้นยังช่วยพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ และความอดทนให้เกิดขึ้นในตัวผู้เรียนด้วย

7. จงบอกความแตกต่างของรูปแบบการเรียนการสอนกระบวนการสืบสอบและแสวงหาความรู้เป็นกลุ่ม กับ รูปแบบการสอน
    กระบวนการคิดสร้างสรรค์ โดยเขียนคำตอบลงในตารางที่กำหนดให้ โดยจะนำเสนอประเด็นอะไรก็ได้ไม่จำกัด (สามารถ
    ดูประเด็นตัวอย่างในการเขียนในข้อ 6)

-รูปแบบการเรียนการสอนกระบวนการสืบสอบและแสวงหาความรู้เป็นกลุ่ม

    รูปแบบนี้มุ่งพัฒนาทักษะในการสืบสอบเพื่อให้ได้มาซึ่งความรู้ความเข้าใจ

    โดยอาศัยกลุ่มซึ่งเป็นเครื่องมือทางสังคมช่วยกระตุ้นความสนใจหรือความอยากรู้และช่วยดำเนินงานการแสวงหาความรู้หรือคำตอบที่ต้องการ

-รูปแบบการสอนกระบวนการคิดสร้างสรรค์
ผู้เรียนจะเกิดความคิดใหม่ ๆ และสามารถนำความคิดใหม่ ๆ นั้นไปใช้ในงานของตน ทา ให้งานของตนมีความแปลกใหม่ น่าสนใจมากขึ้น นอกจากนั้น ผู้เรียนอาจเกิดความ ตระหนักในคุณค่าของการคิด และความคิดของผู้อื่นอีกด้วย 

8. จงพิจารณาตัวเลือก A-D ต่อไปนี้ และเลือกมา 1 ตัวเลือก แล้วตอบคำถามตามประเด็นดังนี้
 A. รูปแบบการเรียนการสอนทางตรง
 B. รูปแบบการเรียนการสอนโดยการสร้างเรื่อง
 C. รูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ 4 MAT
 D. รูปแบบการเรียนการสอนของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

ทฤษฏี/หลักการของรูปแบบ
แม็ค คาร์ธี (Mc Carthy, อ้างถึงใน ศักดิ์ชัย นิรัญทวี และไพเราะ พุ่มมั่น, 2542: 7-11) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนนี้ขึ้นจากแนวคิดของโคล์ป (Kolb) ซึ่งอธิบายว่า การเรียนรู้เกิดขึ้น จากความสัมพันธ์ของ 2 มิติ คือการรับรู้ และกระบวนการจัดกระท าข้อมูล การรับรู้ของบุคคลมี 2 ช่องทาง คือผ่านทางประสบการณ์ที่เป็นรูปธรรม และผ่านทางความคิดรวบยอดที่เป็นนามธรรม ส่วน การจัดกระท ากับข้อมูลที่รับรู้นั้น มี 2 ลักษณะเช่นเดียวกัน คือการลงมือทดลองปฏิบัติ และการ สังเกตโดยใช้ความคิดอย่างไตร่ตรอง

วัตถุประสงค์ของรูปแบบ
เพื่อช่วยให้ผู้เรียนมีโอกาสได้ใช้สมองทุกส่วน ทั้งซีกซ้ายและขวา ในการสร้างความรู้ ความเข้าใจให้แก่ตนเอง

กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ (ยกตัวอย่างมา 1 ขั้น)
ขั้นที่ 1 การสร้างประสบการณ์ ผู้สอนเริ่มต้นจากการจัดประสบการณ์ให้ผู้เรียนเห็นคุณค่า ของเรื่องที่เรียนด้วยตนเอง ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนตอบได้ว่า ทำไม ตนจึงต้องเรียนรู้เรื่องนี้

ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียนตามรูปแบบ
ผู้เรียนจะสามารถสร้างความรู้ด้วยตนเองในเรื่องที่เรียน จะเกิดความรู้ความเข้าใจและ น าความรู้ความเข้าใจนั้นไปใช้ได้ และสามารถสร้างผลงานที่เป็นความคิดสร้างสรรค์ของตนเอง รวมทั้ง ได้พัฒนาทักษะกระบวนการต่าง ๆ อีกจำนวนมาก

9. เราต่างทราบกันดีว่า รูปแบบการเรียนการสอนของการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Co-operative Learning) นั้นมีกระบวนการสอนหลายรูปแบบที่มีวิธีการสอนและมีกระบวนการที่มีความแตกต่างกันไป คือ

JGSAW  STAD TAI  TGT LT  GI  CIRC      ComplexInstruction

ท่านคิดว่า กระบวนการต่างๆ ในรูปแบบนี้มีประโยชน์ต่อผู้เรียนอย่างไรทำให้ผู้เรียนได้ความรู้จากการลงมือทำทั้งเเบบเดี่ยวเเละเเบบเป็นกลุ่มทำให้ได้ความรู้เเละเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

และมีประโยชน์ต่อผู้สอนอย่างไร
ทำให้ผู้สอนมีการเรียนการสอนที่ได้ประสิทธิภาพเเละทำให้ผู้สอนมีพัฒนาการในการสอน

10. ท่านคิดว่า การศึกษาเกี่ยวกับรูปแบบการเรียนการสอนแบบสากล มีประโยชน์ต่อบุคคลใดมากที่สุด เพราะเหตุใด จงอธิบาย

ผู้เรียน เพราะการเรียนเเบบสากลรูปแบบการเรียนการสอนที่เป็นสากล

        รูปแบบการเรียนการสอนที่เป็นสากลซึ่ง รองศาสตราจารย์ ดร. ทิศนา แขมมณี ได้คัดเลือกมานำเสนอล้วนได้รับการพิสูจน์ทดสอบประสิทธิภาพมาแล้วและมีผู้นิยมนำไปใช้ในการเรียนการสอนโดยทั่วไป แต่เนื่องจากรูปแบบการเรียนการสอนดังกล่าวมีจำนวนมาก เพื่อความสะดวกในการศึกษาและการนำไปใช้
        จึงได้จัดหมวดหมู่ของรูปแบบเหล่านั้นตามลักษณะของวัตถุประสงค์เฉพาะหรือเจตนารมณ์ของรูปแบบ ซึ่งสามารถจัดกลุ่มได้เป็น 5 หมวดดังนี้

1. รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการพัฒนาด้านพุทธิพิสัย(cognitive domain) 

        รูปแบบการเรียนการสอนในหมวดนี้ เป็นรูปแบบการเรียนการสอนที่มุ่งช่วยให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาสาระต่าง ๆ ซึ่งเนื้อหาสาระนั้นอาจอยู่ในรูปของข้อมูล ข้อเท็จจริง มโนทัศน์ หรือความคิดรวบยอด 

2. รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการพัฒนาด้านจิตพิสัย(affective domain)

        รูปแบบการเรียนการสอนในหมวดนี้เป็นรูปแบบที่มุ่งช่วยพัฒนาผู้เรียนให้เกิดความรู้สึก เจตคติ ค่านิยม คุณธรรม และจริยธรรมที่พึงประสงค์ ซึ่งเป็นเรื่องที่ยากแก่การพัฒนาหรือปลูกฝัง การจัดการเรียนการสอนตามรูปแบบการสอนที่เพียงให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มักไม่เพียงพอต่อการให้ผู้เรียนเกิดเจตคติที่ดีได้ จำเป็นต้องอาศัยหลักการและวิธีการอื่นๆ เพิ่มเติม
3. รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการพัฒนาด้านทักษะพิสัย(psycho-motor domain)

        รูปแบบการเรียนการสอนในหมวดนี้ เป็นรูปแบบที่มุ่งช่วยพัฒนาความสามารถของผู้เรียนในด้านการปฏิบัติ การกระทำ หรือการแสดงออกต่าง ๆ ซึ่งจำเป็นต้องใช้หลักการ วิธีการ ที่แตกต่างไปจากการพัฒนาทางด้านจิตพิสัยหรือพุทธิพิสัย
4. รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการพัฒนาทักษะกระบวนการ(process skill)

        ทักษะกระบวนการ เป็นทักษะที่เกี่ยวข้องกับวิธีดำเนินการต่าง ๆ ซึ่งอาจเป็น
กระบวนการทางสติปัญญา เช่น กระบวนการสืบสอบแสวงหาความรู้ หรือกระบวนการคิดต่าง ๆ อาทิ การคิดวิเคราะห์ การอุปนัย การนิรนัย การใช้เหตุผล การสืบสอบ การคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เป็นต้น หรืออาจเป็นกระบวนการทางสังคม เช่น กระบวนการทำงานร่วมกัน เป็นต้น ปัจจุบันการศึกษาให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก เพราะถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการดำรงชีวิต 

5. รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการบูรณาการ(integration)

รูปแบบการเรียนการสอนในหมวดนี้ เป็นรูปแบบที่พยายามพัฒนาการเรียนรู้
ด้านต่าง ๆ ของผู้เรียนไปพร้อม ๆ กัน โดยใช้การบูรณาการทั้งทางด้านเนื้อหาสาระและวิธีการ รูปแบบในลักษณะนี้กำลังได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะมีความสอดคล้องกับหลักทฤษฎีทางการศึกษาที่มุ่งเน้นการพัฒนารอบด้าน หรือการพัฒนาเป็นองค์รวมเพราะเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ